Rampen in de media
Deze week lanceerde de onderzoeksgroep ‘Dealing with Disasters‘ – waartoe ik ook behoor – een eerste van vier video’s over rampen in de Nederlandse geschiedenis. Aan de hand van vier thema’s reizen we door het verleden, om te zien hoe Nederlanders omgingen met rampen. Onderwerp van de eerste aflevering zijn rampen in de media. Waarom zijn rampen zo’n populair nieuwsonderwerp?
Fons Meijer, Marieke van Egeraat, Lotte Jensen en ik spreken beurtelings over de rol van media. De verspreiding van het nieuws zorgde ervoor dat mensen konden meeleven, ook als zij de ramp niet zelf hadden meegemaakt. Bovendien zat er vaak een les verpakt in het nieuwsbericht. Ook bespreken we hoe men in de 19de eeuw rampen gebruikte als publiekstrekkers. Rampen verkopen, ook toen al.
Boottochtjes langs rampplekken
Eerder schreef ik over de sensationele presentatie van rampen in de media: de behoefte om rampplekken zelf te zien, maakte dat de directie van de Stoomboot Schoonhoven in 1861 boottochtjes organiseerde door het overstroomde gebied. Wie mee wilde, kon hiervoor een kaartje kopen. De goedkoopste plekken voor de kajuit kostten fl 1,50. De duurste plekken waren in het paviljoen dat ook in zijn totaliteit afgehuurd kon worden.
De directie van de stoomboot lijkt weinig terughoudend. Reclame voor dergelijke tochtjes doet toch wat bevreemdend aan in de wetenschap dat de watersnood van 1861 één van de grootste rampen was in het rivierengebied in de 19de eeuw.
UPDATE d.d. 12 oktober 2022: Sinds de video van ‘Dealing with Disasters’ over nieuws zijn de andere drie filmpjes van deze onderzoeksgroep ook verschenen. De thema’s daarvan zijn religie, liefdadigheid en ten slotte zondebokken en helden. Ze zijn allemaal de moeite waard!
Mijn geschreven blogartikelen over natuurrampen zijn inmiddels ook talrijk. Zie onder andere Liefde en tragedie in tijden van watersnood en De Allerheiligenvloed van 1675 en andere rampen. Mijn artikelen beperken zich niet tot dijkdoorbraken en overstromingen. Zie ook: Sprinkhanen en tovenarij in 1747 over een insectenplaag en Verlies van het culturele hart over de Amsterdamse schouwburgbrand in 1772.