Schrijven

Na de boeken waaraan ik werkte, zijn mijn publicaties onderverdeeld naar onderzoeksthema’s, eerst bedevaarten en insignes, dan meer over rampen en natuurgeweld. Daarna volgen artikelen over liefde en liefdadigheid, meer over handschriften en boekgebruik en ten slotte enkele boekrecensies.

Dealing with Disasters from Early Modern to Modern Times

Cultural Responses to Catastrophes (Disaster Studies, 1), met Lotte Jensen, Amsterdam University Press, 2023 [open access]

The book has a useful, synthesizing introduction by the two editors, …
It is always difficult to keep an edited volume focused and on point, and so it is to the editors’ credit that there is coherence in the contributions. 

Tijdschrift voor geschiedenis

Omslag Silver Saints

Silver Saints

Prayers and Badges in Late Medieval Books, Turnhout: Brepols, 2021

Without knowing it, I have been awaiting this book for a long time. This book should be required reading for anyone interested in badges, pilgrimages, or late medieval books in the devotional lives of their owners.

The Medieval Review

De grote en vreeselike vloed

De Sint-Elisabethsvloed 1421-2021, met Marianne Eekhout en Lotte Jensen, Amsterdam: De Bezige Bij, 2021

Dit fraai geïllustreerde boek schetst in heldere lijnen hoe in de beeldende kunst en de literatuur de nadruk verschoof van het grote plaatje naar het persoonlijk drama.

Historisch Nieuwsblad

Omslag van De grote en vreeselike vloed
Omslag Heilig en Profaan 4

Heilig en profaan 4

800 laatmiddeleeuwse insignes uit openbare en particuliere collecties, met H.J.E. van Beuningen, A.M. Koldeweij en H.W.J. Piron, Langbroek: Stichting Middeleeuwse Religieuze en Profane Insignes en SPA Uitgevers, 2018

Omslag Heilig en Profaan 3

Heilig en profaan 3

1300 laatmiddeleeuwse insignes uit openbare en particuliere collecties, met H.J.E. van Beuningen, A.M. Koldeweij en D. Kicken, Langbroek: Stichting Middeleeuwse Religieuze en Profane Insignes en SPA Uitgevers, 2012

Pelgrimstekens op perkament

Originele en nageschilderde bedevaartssouvenirs in religieuze boeken (ca 1450 – ca 1530), Nijmegen: Nijmeegse Kunsthistorische Studies, 2009

Hanneke van Asperen has compiled the fullest catalogue to date of such material in her dissertation … in which she identifies many examples of late medieval manuscripts with imprints (or offsets) of badges or paintings of such badges in the margins.

Journal of the Historians of Netherlandish Art

Omslag Pelgrimstekens op perkament

Meer over bedevaarten en insignes

  • “Pilgrim Badges.” In Handbook of Medieval Book Ornament, red. David Ganz, Thomas Rainer, Sabrina Schmid en Katharina Theil (Berlijn en Boston: De Gruyter, [in druk])
  • “Eerste hulp bij watersnood.” Madoc (themanumer: Mens en natuur in de Middeleeuwen) 36, nr. 4 (2022): 240-241.
  • “1382 – Wonderen op reis.” In Nog Meer Wereldgeschiedenis van Nederland, red. Lex Heerma van Voss et al. (Amsterdam: Ambo Anthos, 2022), pp. 109-114. [aankondiging]
  • “Nazareth in Pewter: Pilgrims’ Badges of Loreto, Walsingham and Wavre.” In The Bible and Global Tourism, red. James S. Bielo en Lieke Wijnia (New York: Bloomsbury, 2021), pp. 17-37, DOI: 10.5040/9780567681416.ch-001. [preview]
  • “Our Lady of Grace at Scheut: Pilgrimage Cult and Pilgrims’ Badges.” The Medieval Low Countries 7 (2020): 193-213, DOI: 10.1484/J.MLC.5.122706. [abstract]
  • “Kleine Objekte und große Kontexte: 170 Jahre Forschung zu mittelalterlichen Zeichen = Small objects, larger contexts: 170 years of research into medieval badges.” In Tragezeichen: Social Media des Mittelalters = Badges: Social Media of the Middle Ages, red. Felicia Sternberg en André Dubisch (Lübeck: Europäisches Hansemuseum, 2020), pp. 150-78 (met Carina Brumme).
  • “Die Reliquienbüste der Anna: Abzeichen aus Düren in spätmittelalterlichen handschriften = The reliquary bust of St. Anne: Badges from Düren in late medieval manuscripts.” In Tragezeichen: Social Media des Mittelalters = Badges: Social Media of the Middle Ages, red. Felicia Sternberg en André Dubisch (Lübeck: Europäisches Hansemuseum, 2020), pp. 290-321.
  • “Introduction: Medieval Badges.” The Mediaeval Journal 8, nr. 1 (2019): 1-10 (met Ann Marie Rasmussen). [abstract]
  • “Secular Power, Divine Presence: The Badges of Our Lady of Aarschot.” Ibid.: 79-107. [abstract]
  • “Onze-Lieve-Vrouwe van Gratie te Scheut.” In Het einde van de middeleeuwen: Vijftig kunstwerken uit de tijd van Bosch en Erasmus, red. Matthijs Ilsink, Bram de Klerck en Annemarieke Willemsen (Nijmegen: Vantilt, 2019), pp. 20-25.
Omslag Domestic Devotions

“The Book as Shrine, the Badge as Bookmark: Religious Badges and Pilgrims’ Souvenirs in Devotional Manuscripts.” In Domestic Devotions in the Early Modern World, red. Marco Faini en Alessia Meneghin (Leiden: Brill, 2018), pp. 288-312. [PDF]

  • “‘Où il y a une Véronique atachiée dedens’: Images of the Veronica in Religious Manuscripts, with Special Attention for the Dukes of Burgundy and Their Family.” In The European Fortune of the Roman Veronica in the Middle Ages, red. Herbert L. Kessler en Amanda Murphy (Turnhout: Brepols, 2018): 232-49.
  • “Pelgrimage, insignes en handschriften.” In Zuid-Nederlandse miniatuurkunst: De mooiste verluchte handschriften in Nederlands bezit, red. Anne-Margreet W. As-Vijvers en Anne S. Korteweg (Zwolle: W Books, 2018), pp. 300-09.
  • “Nonnenkunst.” In ibid., pp. 310-19.
  • “Pelgrimsteken van het Heilig Kruis van Kranenburg.” In Ik, Maria van Gelre: de hertogin en haar uitzonderlijke gebedenboek (1380-1429) (tent. Valkhofmuseum Nijmegen, 13 oktober 2018 – 6 januari 2019), pp. 108-09.
Omslag Belangrijk boekenbezit

“Kronen, krukken en kelken.” In Belangrijk boekenbezit: een bloemlezing uit de bijzondere collecties van de universiteitsbibliotheek Nijmegen, red. Hans Kienhorst en Kees Veelenturf (Utrecht: Matrijs, 2017), p. 49.

  • “And They Were Always in the Temple: The Pilgrims’ Experience at S. Maria Rotonda.” In Monuments & Memory: Christian Cult Buildings and Constructions of the Past. Essays in Honour of Sible de Blaauw (Turnhout: Brepols, 2016), pp. 85-93. [PDF]
  • “Maria in lood gegoten: Productie en reproductie van pelgrimstekens in de middeleeuwen.” In Sign of the Times: Understanding Insignia in a World of Flux, red. Ivo van Werkhoven (tent. Zeeuws Museum, 12 december – 16 oktober 2015). [online, also in English]
  • “Boek, bedevaart en heilbrengers: Pelgrimstekens in middeleeuwse manuscripten.” Vind: Geschiedenis, Archeologie, Kunst en Antiek, nr. 20 (2015): 33-37.
  • “Sechs Ansteckzeichen.” In Das Konstanzer Konzil 1414-1418: Weltereignis des Mittelalters, Katalog (tent. Badisches Landesmuseum Karlsruhe, 27 februari – 21 juni 2014), pp. 109-11 (met Willy Piron).
  • “Onderweg naar de Calvarieberg: mentale bedevaart als Passiedevotie.” Franciscaans Leven 97, nr. 4 (2014): 155-61.
  • “Annunciation and Dedication on Aachen Pilgrim Badges: Notes on the Early Badge Production in Aachen and Some New Attributions.” Peregrinations: Journal of Medieval Art & Architecture 4, nr. 2 (2013): 215-35. [PDF]
  • “The Habsburgs and their Pilgrimage Souvenirs: Pilgrim Badges in the Devotional Books of Charles V, Ferdinand of Austria and Joanna of Castile.” In Wallfahrer aus dem Osten: Mittelalterlichen Pilgerzeichen zwischen Ostsee, Donau und Seine, red. Hartmut Kühne, Lothar Lambacher en Jan Hrdina (Frankfurt a.M.: Lang, 2012), pp. 195-219.
  • “Meer dan een verzameling. Pelgrimstekens in een middeleeuws handschrift.” In Een weg van sterren … Pelgrimage & Santiago (tent. Museum voor Religieuze Kunst, Uden, 2011), pp. 47-52.
Pagina met ingenaaide insignes in het getijdenboek D’Oiselet, KB – Nationale Bibliotheek in Den Haag. Bron: auteur
  • “Veelzeggende flintertjes: Pelgrimstekens in middeleeuwse boeken.” De Jacobsstaf 87 (2010): 16-19 [integrale overname van onderstaand artikel in Geschiedenis Magazine]. [PDF]
  • “Veelzeggende flintertjes: Pelgrimstekens in middeleeuwse boeken.” Geschiedenis Magazine 45, nr. 3 (2010): 46-49.
  • “A Pilgrim’s Additions: Traces of Pilgrimage in the Belles Heures of Jean de Berry.” In The Limbourg Brothers: Reflections on the Origins and the Legacy of Three Illuminators from Nijmegen, red. Rob Dückers en Pieter Roelofs (Leiden, Boston: Brill, 2009), pp. 85-104. [PDF]

The most provocative entries in the book place the Limbourgs and their patrons in a wider context. Hanneke van Asperen explores the addition (now lost) of pilgrims’ badges to the Belles Heures. She shows how the placement of such objects demonstrated devotion to particular saints or shrines. Van Asperen then explains how such veneration could be construed in dynastic terms once books passed from one owner to another.

BMGN | Low Countries Historical Review

  • “Zilveren en verguld zilveren pelgrimstekens.” De Stavelij Jaarboek 2009 (2009): 9-14.
  • “A Pilgrim’s Additions: Traces of Pilgrimage in the Belles Heures of Jean de Berry.” Quaerendo 38, nr. 3 (2008): 175-94. [PDF]
  • “Kunera: A Dutch saint and a database of badges and ampullae.” Peregrinations: Journal of Medieval Art & Architecture 1, nr. 4 (2004). [PDF]
  • “Bedevaart en devotie: Insignes in laatmiddeleeuwse manuscripten.” In Geloof & Geluk: Sieraad en devotie in middeleeuws Vlaanderen (cat. tent. Bruggemuseum Gruuthuuse, 22 september 2006 – 4 februari 2007), pp. 234-45.
  • “Pèlerinage et dévotion: les insignes dans les manuscrits du bas Moyen Age.” In Foi & Bonne Fortune: Parure et dévotion en Flandre Médiévale (cat. tent. Bruggemuseum Gruuthuuse, 22 september 2006 – 4 februari 2007), pp. 234-45.
  • “Saint Armel of Brittany: The identification of four badges from London.” Peregrinations: Journal of Medieval Art & Architecture 2, nr. 1 (2006): 33-40. [PDF]
  • “Following the Tracks of Pilgrims. Pilgrimage Souvenirs in Medieval Prayer Books.” Fellowship of American Bibliophilic Societies 10 , nr. 1 (2006): 10-12.

Meer over rampen en natuurgeweld

  • “Cultural Responses to Catastrophes from Early Modern to Modern Times.” Dealing with Disasters from Early Modern to Modern Times. Cultural Responses to Catastrophes (Disaster Studies: Historical and Cultural Perspectives, 1), red. Hanneke van Asperen en Lotte Jensen (Amsterdam University Press, 2023), pp. 15-35 (met Lotte Jensen). DOI: 10.5117/9789463725798_INTRO [open access]
  • “Landscape as Wounded Body. Emotional Engagement in Visual Images of Floods.” In ibid., pp. 83-102. DOI: 10.5117/9789463725798_CH03 [open access]
  • “Eerste hulp bij watersnood”, Madoc: tijdschrift over de Middeleeuwen 36, nr. 4 (2022), pp. 240-241 (themanummer ‘Mens en natuur in de Middeleeuwen’).
  • “Appropriating Disasters. A Framework for Cultural Historical Research on Catastrophes in Europe, 1500-1900.” Journal of Historical Geography 76 (2022): 34-41 (met Lotte Jensen, Adriaan Duiveman, Marieke van Egeraat, Fons Meijer en Lilian Nijhuis). DOI: 10.1016/j.jhg.2022.03.001 [open access]
  • “De kiel van dichtgedachten.” Neerlandistiek: online tijdschrift voor taal- en letterkunde, aflevering 3 in de vijfdelige reeks (Cata)strofen over rampenpoëzie in het kader van de poëzieweek, online gepubliceerd op 28 januari 2022. [online]
  • “Disaster and Discord: Romeyn de Hooghe and the Dutch State of Ruination in 1675,” Dutch Crossing, 45, nr. 3 (2021), p. 241-262, DOI: 10.1080/03096564.2020.1809285. [online 11 september 2020]
  • “De Sint-Elisabethsvloed in woord en beeld: een inleiding.” In De grote en vreeselike vloed: De Sint-Elisabethsvloed 1421-2021, red. Hanneke van Asperen, Marianne Eekhout en Lotte Jensen (Amsterdam: De Bezige Bij, 2021), pp. 11-23 (met Lotte Jensen en Marianne Eekhout).
  • “Dordrecht aan de horizon: Veranderingen in de visuele verbeelding van de Sint-Elisabethsvloed.” In ibid., pp. 27-47.
  • “‘Wat dat sy ons bedien.’ Walvisstrandingen in pamflet en prent rond 1600.” In Jaarboek De Zeventiende Eeuw – Deugd en Ondeugd (Hilversum: Verloren, 2020), pp. 119-37 (met Marieke van Egeraat).
Jan Saenredam, Walvisstranding in 1601, besproken in het artikel “‘Wat dat sy ons bedien.’ Walvisstrandingen in pamflet en prent rond 1600.” Jaarboek De Zeventiende Eeuw (2020), met Marieke van Egeraat. Bron: Rijksstudio
  • “Omgaan met rampen in Nederland door de eeuwen heen: De rol van culturele media bij gemeenschapsvorming.” Neerlandica Wratislaviensia 30 (2020): 43-59, DOI: 10.19195/0860-0716.30.4. (met Lotte Jensen, Adriaan Duiveman, Marieke van Egeraat, Fons Meijer en Lilian Nijhuis). [open access]
  • “Nothing Else Than Decay: Theodoor van der Schuer’s Allegory of Human Deprivation for Leiden’s Plague Hospital,” Journal of Historians of Netherlandish Art 12, nr. 2 (2020), DOI: 10.5092/jhna.12.2.4. [open access]
  • “Het drama van Babyloniënbroek: de watersnood van 1809.” Brabants Erfgoed (9 maart 2020). [online]
  • “Catastrophes on Stage: Interurban Connections in Disaster Prints of the Late Eighteenth Century.” Visual Resources 36, nr. 2 (2020): 97-123, DOI: 10.1080/01973762.2019.1681174. [open access]
  • “Charity after the Flood: The Rijksmuseum’s St Elizabeth and St Elizabeth’s Flood Altar Wings.” The Rijksmuseum Bulletin 67, nr. 1 (2019): 30-53. [jstor]

Meer over liefde en liefdadigheid

  • “Geloof, hoop en vooral liefde in Ambrogio Lorenzetti’s Goed Bestuur.” Desipientia – 25 Jaar Waanzin 25, nr. 1 (2018): 6-10.
  • “The Art of Good Governance. How images from the past provide inspiration for modern practice”, International Review of Administrative Sciences 84, nr. 2 (2018): 405-420, samen met Gjalt de Graaf, ook in het Frans: ‘L’art de la bonnen gouvernance. Quand les représentations du passé inspirent la pratique moderne’ [online 1 juli 2016].
  • “The Virgin and the Virtues: Charity in Ambrogio Lorenzetti’s Representation of Good Government.” Artibus et Historiae 37, nr. 73 (2016): 55-70. [jstor; overdrukken beschikbaar]
Omslag Caritas Paderborn

“Caritas als Lehrmeisterin − die Stadt als Mutter: Darstellungen der Armenhilfe von Juan Luis Vives bis Jean-Jacques Rousseau.” In Caritas: Nächstenliebe von den frühen Christen bis zur Gegenwart, red. Christoph Stiegemann (tent. Diözesanmuseum Paderborn, 23 juli – 12 december 2015), pp. 100-09.

“Allegorie der Carità Educatrice.” In ibid., pp. 588-89.

  • “The Gates of Charity: Images of City and Community in the Early Modern Dutch Orphanage.” Journal of Urban History 43, nr. 6 (2017): 1000-20, DOI: 10.1177/0096144215617184. [online 30 november 2015]
  • “Virtue and Alms: Charity as a Pauper in Cornelis De Man’s ‘Allegory of the Virtuous Life’.” Oud Holland 128, nr. 4 (2015): 199-211. [jstor; overdrukken beschikbaar]
  • “De Liefde Verbeeld: Caritas als Personificatie van de Liefde van God, voor God en voor de Naaste.” In Ik Geef Om Jou! Naastenliefde door de eeuwen heen (tent. Museum Catharijneconvent, Utrecht, 13 september 2014 – 1 maart 2015), pp. 30-39.
  • “The Sheltering Cloak: Images of Charity and Mercy in Fourteenth-century Italy.” Textile: The Journal of Cloth and Culture 11, nr. 3 (2013): 262-81.
  • “Charity Instructing the Poor: Concepts and Practices of Education Reflected in Images of Charity.” Zeitschrift für Kunstgeschichte 76, nr. 4 (2013): 541-56. [jstor; overdrukken beschikbaar]

Meer over handschriften en boekgebruik

  • “Pausen en keizers: Verhalen van het Berghse kroniekenhandschrift.” Vind: Geschiedenis, Archeologie, Kunst en Antiek 43 (2021): 111-15.
  • “Geschiedenis in dienst van Gelre: het Berghse kroniekenhandschrift.” Vernissage Art Magazine 28 (2021): 34-37.
  • “Geschiedenis vanuit Gelders perspectief.” Geschiedenis Magazine 6 (2021): 56-57.
  • “Paus Gregorius in middeleeuwse kroniekenbundel Kasteel Huis Bergh: ‘Hak hoofd en ledematen van afgodsbeelden’.” Museumkijker – Kunst op Komst (31 juli 2021). [online]
  • “De Berghse kroniekenbundel.” Old Ni-js 109 (juli 2021): 16-17.
  • “‘As If They Had Physically Visited the Holy Places’: Two Sixteenth-century Manuscripts Guide a Mental Journey through Jerusalem (Radboud University Library, Mss 205 and 233).” In The Imagined and Real Jerusalem in Art and Architecture, red. Jeroen Goudeau, Mariëtte Verhoeven en Wouter Weijers (Leiden, Boston: Brill, 2014), pp. 190-214. [jstor]
  • “Onderweg naar de Calvarieberg: mentale bedevaart als Passiedevotie.” Franciscaans Leven 97, nr. 4 (2014): 155-61.
Omslag Weaving, Veiling and Dressing

“Praying, Threading, and Adorning: Sewn-in Prints in a Rosary Prayer Book (London, British Library, Add. MS 14042).” In Weaving, Veiling and Dressing: Textiles and Their Metaphors in the Late Middle Ages, red. Kathryn M. Rudy en Barbara Baert (Turnhout: Brepols, 2007), pp. 81-120.

Hanneke van Asperen’s chapter on ‘Praying, Threading, and Adorning’ stands out in its investigation of the practice of sewing prints into a sixteenth-century convent prayer book. The author deftly brings together the intertwined practices of ‘individual meditation, textile work and the rosary devotion’ …

Journal of Design History

  • Diverse entries. In Het geheim van de stilte: De besloten wereld van de Roermondse kartuizers = The Secret of Silence: The Hidden World of the Carthusians of Roermond, red. Krijn Pansters (tent. voormalige kartuizerklooster Roermond, 27 maart – 21 juni 2009).

Boekrecensies

  • “Anne-Margreet As-Vijvers, Re-Making the Margin: The Master of the David Scenes and Flemish Manuscript Painting around 1500.” Historians of Netherlandish Art Reviews (November 2014). [online]
  • “Hartmut Kühne, Carina Brumme, and Helena Koenigsmarkovà, Jungfrauen, Engel, Phallustieren: Die Sammlung Mittelalterlicher Französischer Pilgerzeichen des Kunstgewerbemuseums in Prag und des Nationalmuseums Prag.” Peregrinations: Journal of Medieval Art & Architecture 4, nr. 2 (2013): 254-61. [PDF]
  • De palmezelprocessie: Een (on)bekend West-Europees fenomeen?Trajecta 16, nr. 1 (2007): 81-83.
  • “Jan van Herwaarden, Een profane pelgrimage naar de Middeleeuwen.” Trajecta 15, nr. 4 (2006): 371-72.

Kijk ook eens bij de korte artikelen op deze site, zoals mijn stuk over de panelen met de Sint-Elisabethsvloed of dat over een houtsnede van een magiër bij een lied over een sprinkhanenplaag in 1747. Voor mijn lezingen en media-optredens, klik hier.