Over

Ik ben kunsthistoricus. Ik bestudeer kunst van de late middeleeuwen tot de negentiende eeuw. Liefdadigheid en rampen zijn belangrijke thema’s in mijn onderzoek. Daarnaast behoren middeleeuwse bedevaarten, pelgrimstekens en religieuze handschriften tot mijn interessegebieden. Vaak vraag ik me bij kunstobjecten af:

Wat is er nu echt afgebeeld?

En die vraag leidt geregeld tot een nieuwe interpretatie van een ongeïdentificeerde of onvolledig geduide voorstelling, op een insigne, een prent of een schilderij.

Pelgrimstekens

Omslag van het boek Pelgrimstekens op perkament (2009) over originele en nageschilderde bedevaartssouvenirs in handschriften
Handelseditie van de dissertatie Pelgrimstekens op perkament (2009). Bron: Hanneke van Asperen

Na mijn studie Kunstgeschiedenis promoveerde ik aan de Radboud Universiteit Nijmegen op ingenaaide bedevaartssouvenirs en religieuze insignes in laatmiddeleeuwse boeken. Daarnaast werkte ik aan de boekenreeks Heilig en Profaan gewijd aan insignevondsten in Nederland en België. Nog steeds schrijf ik veel en graag over pelgrimstekens, zoals over die van het Mariabedevaartsoord Scheut bij Brussel of van Aarschot.

Caritas en liefdadigheid

Na mijn promotie werkte ik als postdoc onderzoeker bij de universiteit van Tilburg. Daar richtte ik me op voorstellingen van liefde en liefdadigheid van de late middeleeuwen tot de negentiende eeuw. Ik schreef onder andere over de caritasfiguur in het wereldberoemde fresco van Goed Bestuur dat Ambrogio Lorenzetti in 1337-1339 in Siena schilderde, en over de beeldende elementen op façades van weeshuizen in de Nederlandse Republiek.

Het timpaan van het weeshuis in Leiden toont een personificatie van Caritas als moeder met kinderen
Gebeeldhouwde decoratie met Caritas boven poortingang van het voormalige Heilige Geestweeshuis, Hooglandse Kerkgracht Leiden. Bron: Erfgoed Leiden.

Rampen

De stap van liefde en liefdadigheid naar rampen was een kleine. Momenteel werk ik als onderzoeker aan het NWO Vici-project van Lotte Jensen: Dealing with Disasters: the shaping of local and national identities in the Netherlands, 1421-1890. Binnen dit grote onderzoeksproject richt ik me op visuele voorstellingen van natuurrampen.

Kunstwerken zijn zelden ooggetuigenverslagen en geven altijd een gekleurde blik op historische gebeurtenissen.

Uit nieuwe interpretaties van beroemde en minder bekende rampvoorstellingen blijkt hoe men omging met heftige gebeurtenissen die een grote impact op de gemeenschap hadden.

De voorstelling van de Sint-Elisabethsvloed toont de slachtoffers die zich proberen te redden.
Meester van de Heilige Elisabeth-Panelen, De Sint-Elisabethsvloed (detail), olie op paneel, ca. 1490-1495, Rijkmuseum. Bron: Rijksstudio.

Ik bestudeer vooral afbeeldingen van stadsbranden en overstromingen, zoals de panelen van de Sint-Elisabethsvloed. Klik hier voor een grote afbeelding. Ook voorstellingen van de pest hebben mijn aandacht, zoals het schilderij van Theodoor van der Schuer voor het pesthospitaal in Leiden (1682). Naast schilderijen kijk ik naar prenten die in veelvoud werden vervaardigd en verkocht, zoals deze van de brand in de Amsterdamse schouwburg in 1772 of deze over de Allerheiligenvloed in 1675. Een terugkerende vraag is waarom de ramp is afgebeeld zoals deze is afgebeeld. Wat was de functie van de voorstelling en wat had deze voor invloed op het uiterlijk van de voorstelling?

Wil je meer lezen? Kijk dan ook eens bij mijn publicaties. Van sommige artikelen is via de site een pdf te downloaden, of je vindt een link naar een online versie.